Tijdens Literatuur in de Klas op 3 oktober 2023 hebben De Reactor en deBuren Lewis Debaere uitgeroepen tot De Jonge Recensent van 2023. Onder begeleiding van zijn docenten Timothy Pareit en Björn Lapeire van het Spes Nostra in Heule (BE) sleepte Lewis de titel in de wacht met zijn recensie ‘Willem probeert de echo van de tekst in zijn mond te proeven’ over de novelle Hij wist het niet meer (2022) van Wim Opbrouck.

Lewis en zijn docenten winnen 500 euro die ze mogen uitgeven aan boeken of literaire activiteiten voor hun school. Daarnaast is de winnende recensie gepubliceerd op de site van De Reactor. De Reactor en deBuren feliciteren Lewis met de winst en complimenteren Ghilaine Cornelissen en Sophie [achternaam is bij de redactie bekend] met hun welverdiende finaleplaats. Bovendien complimenteren zij alle deelnemende docenten met het hoge niveau van hun leerlingen, en danken zij alle inzenders voor hun deelname. De toekomst van de literaire kritiek is zonnig, met zoveel kritisch talent in de jongste generatie lezers.

Lees hieronder het volledige juryrapport.

Juryrapport De Jonge Recensent 2023

Als redactie van De Reactor beschouwen we goede literatuur als een uitdaging tot een gesprek. Verhalen en gedichten brengen je als lezer op andere gedachten, ze verwarren, ontroeren, maken je boos of laten je huilen van het lachen. Eenmaal aangekomen bij de laatste zin hang je als lezer in de touwen van al dat talige geweld. De tekst, aan de overkant van de boksring, daagt je uit om te reageren. Maar het is niet makkelijk om je gedachten en emoties onder woorden te brengen op een manier die recht doet aan het kunstwerk dat je zojuist dichtklapte. Recensies gaan de uitdaging van de literatuur aan, en helpen zo andere lezers om hun eigen antwoord te verwoorden.

Sommige lezers ontwikkelen al op jonge leeftijd het talent om op een gelijkwaardige manier het gesprek aan te gaan met de literatuur. Die lezers wilden wij van De Reactor en deBuren aan het woord laten met onze zoektocht naar De Jonge Recensent van 2023. We schreven een lesbrief ‘Hoe schrijf je een recensie’ waarmee leerlingen een boek naar keuze leerden recenseren. Vervolgens nodigden we docenten uit om de beste recensies uit hun klas op te sturen. Uit die inzendingen selecteerde de redactie van De Reactor een shortlist van drie finalisten. Leidend in onze selectie was het vermogen van de kandidaten om in gesprek te gaan met het gelezen boek. Daarmee bedoelen we dat de recensent een eigen oordeel kan formuleren en onderbouwen met gerichte verwijzingen naar de tekst of de context van het boek. Recensenten die daarbovenop ook in hun stijl een eigen stem laten horen, verzekerden zich van een finaleplek.

De drie finalisten zijn, in alfabetische volgorde:

Ghilaine Cornelissen, onder begeleiding van Timothy Pareit en Björn Lapeire van het Spes Nostra in Heule (BE). In een knappe stijl schreef Ghilaine een weloverwogen recensie van Open water (2021) van de Brits-Ghanese schrijver Caleb Azumah Nelson. Zeer sterk is Ghilaines duiding van de relatie tussen de vorm en de thema’s van het boek, zoals racisme en politiegeweld. ‘Je bent geen observator meer maar je speelt je eigen rol in het verhaal’, zo signaleert Ghilaine treffend in haar interpretatie van het jij-perspectief waarin de roman geschreven is.

Lewis Debaere, eveneens onder begeleiding van Timothy Pareit en Björn Lapeire van het Spes Nostra in Heule (BE). Lewis maakt indruk met een uitstekende recensie van de autobiografische novelle Hij wist het niet meer (2022) van Wim Opbrouck, over een acteur die een blackout krijgt op het podium. Als een volleerd letterkundige onderbouwt Lewis zijn recensie met termen als vertelde tijd, retardering en personele verteller en reflecteert hij zelfs op de poëticale opvattingen over het theater van de auteur.

Sophie [achternaam is bij de redactie bekend], onder begeleiding van Elvira Meiboom van het Jan Tinbergen College in Roosendaal (NL). Sophie schreef een prachtige recensie over de roman De heilige Rita (2017) van Tommy Wieringa, met veel gevoel voor de beklemmende sfeer van dit verhaal. Om overtuigd te raken van de kwaliteit van Sophies recensie is het citeren van de eerste zin voldoende: ‘Prikkeldraad en eenzaamheid verstrengelen zich met de eindeloze verlangens van een gewoon dorp.’ Het is een geslaagd beeld, dat een scherpe lezer en observator verraadt.